tarafından sıkıştırıldığını gören Mithridates, bu anlaşma maddelerine razı olur. Ama Sulla’ya gönderdiği haberde, Paflagonya’yı ve gemileri vermeyeceğini söyleyerek, Fimbria ile barış görüşmeleri yapabileceğini ima eder. Bu ima Sulla’yı kızdırır. Arkhelaos bizzat Mithridates’i ikna için Bergama’ya gelir.

Bu süre zarfında güneye doğru yürüyen Fimbria’nın ordusunu, veliaht prens genç Mithridates ile komutanlar Taxil ve Diofantos durdurmaya çalışırlar. Fakat Ryndacos ırmağı kıyısında gaflet içinde bulunan Pontus ordusunu, Romalılar baskın yaparak bozguna uğratır. Genç Mithridates canını zor kurtarıp babası Mithridates’in yanına kaçar. Mysia üzerinden Bergama’ya ulaştığında Fimbria ordusu, Pontus Kralı Mithridates’in Pitane limanına çekildiğini görür. Bu sırada Licinius Lucullus da Roma-Rodos birleşik donanması ile Pitane önlerinde belirir. Fimbria, Lucullus’a birlikte saldırı önerisi götürür. Ancak Licinius Lucullus, onun önerisini kabul etmeyerek donanmasını Çanakkale’ye doğru yönlendirir. Romalıların kendi aralarındaki anlaşmazlığı Mithridates’i kurtarmış olur. Kendi gemilerini Pitane limanında toplayan Mithridates’in Anadolu hakimiyeti artık sona ermiştir. 200 gemi ve 30 bin askerle buradan ayrılmak üzeredir. Bu sırada Arkhelaos, Mithridates’in yanına varır. Sulla’nın tekliflerine muvafakat ettiğini, ancak bizzat görüşme talebini iletmesi için Arkhelaos’u Sulla’ya gönderen Mithridates, ondan haber beklemeye koyulur.

Bu arada avını elinden kaçıran Fimbria, Sulla’nın Anadolu kıyılarına geleceği haberi üzerine kuzeye yönelir. Bu arada yoluna çıkan bütün kentleri yakıp yıkar. Troya’yı kuşatıp ele geçirir ve taş üstünde taş bırakmaz. Athena tapınağını içine sığınanlarla birlikte yaktırır. Daha sonra Helespontes Frigyasına çekilir.

Çanakkale’ye yaklaşan Lucullus’un Roma-Rodos birleşik donanması ise Tenedos sularında Neoptolemos idaresindeki esas Pontus donanması ile karşılaşır. Yapılan savaşta yenilen Pontus donanmasının Ege’deki hakimiyeti sona erer. Lucullus Çanakkale boğazına gelerek, Sulla’yı Anadolu’ya geçirir. Bu arada Arkhelaos gelir. Mithridates’in görüşme teklifini kabul eden Sulla, onu Dardanos’ta bekler. Mithridates de elindeki gemilere doldurarak ordusuyla birlikte buraya gelir.

Roma generali ve Pontus kralı arasında yapılan görüşmede, daha önce belirtilen şartlar dahilinde anlaşma yapılır. Anlaşmaya göre 70 gemiyi Sulla’ya teslim eden Mithridates, diğer gemilere doldurduğu asker ve ganimetlerle Karadeniz’e açılır. Artık, dört yıla yakın devam eden, Yunanistan ve Anadolu’nun tahribatına yol açan ve iki taraftan 500 bin insanın hayatını kaybettiği kanlı savaş sona ermiştir. Ama ne Roma düşmanını yok edebilmiş, ne de Mithridates arzularını gerçekleştirebilmiştir.

Sulla, Dardanos barışından sonra Tyateira’ya kapanmış olan Fimbria’yı kuşatmaya gider. Askerlerinin büyük bir kısmının kendisinden yüz çevirdiğini gören Fimbria, Bergama’ya kaçar. Asklepios tapınağında kılıcının üzerine atılarak intihara teşebbüs eden Fimbria’nın ölmediğini gören kölesi, acı çekmemesi için onu kendisi öldürür.

Sulla, Bitinya Kralı Nikomedes ile Kapadokya Kralı Ariobarzanes’i tahtlarına oturttuktan sonra kendisine itaat etmeyen kentleri yakıp yıkarak Efessos’a kadar gelir. Burada Asya eyaleti halkından beş yıllık birikmiş vergi ile savaş tazminatını ister. Böylece Mithridates ve Fimbria’dan sonra Anadolu’yu soyan Sulla, Asya valisi olarak Licinius Murena’yı atayarak Roma’nın yolunu tutar.

Mithridates, ülkesine vardığında düzen ve birliğin bozulduğunu görmüştür. Hemen düzenlemelere girişerek, Kolkhis’te yeni bir satraplık kurar. Kırım Bosfor’undaki Panticapaeum’da kendi adına sikke bastırarak krallığını ilan eden oranın valisi Hygiaion’u yola getirmek için hazırlıklara başlar, ancak krallığı için yeni bir tehlike baş gösterir.

Gözden düşen eski komutanı Arkhelaos, Sinop’tan kaçıp, yanına geldiği Asya valisi Murena’yı Mithridates aleyhine kışkırtmaktadır. Dardanos barışının Roma Senatosunca onaylanmamasını, Mithridates’in Kapadokya topraklarından çıkmamış olmasını ve Kırım Bosfor’u için yapılan hazırlığın Roma aleyhine olduğunu ileri sürerek Murena, lejyonlarını MÖ 83 yılında Kapadokya’dan Pontus topraklarına sokar. İris Komana’sına kadar ilerleyip, oradaki büyük tapınağı yağmalar. Mithridates, Dardanos anlaşmasının çiğnendiğini kendisine ve Roma’ya bildirerek cevap bekler. Roma’dan cevap gelmezken, Murena o anlaşmayı tanımadığını belirtir. Ertesi ilkbaharda Halys’i geçen Murena birlikleri 400 Pontus köyünü daha yağmalayarak Frigya ve Galatya’daki kalelerine dönerken, Senatonun savaşı durdurma emrini getiren Calidius ile karşılaşır. Ama Senatonun emrini dinlemeyen Murena bu kez de Sinop’a saldırır. İkinci şikayette Senatodan ses çıkmaması üzerine Mithridates’e artık kendini savunmak kalmıştır. Sinop’a saldıran Murena’nın arkasına Gordios komutasında bir süvari birliği gönderir. Murena bunun üzerine geri döner. Halys’in iki kıyısında karşılaşan ordular ırmağı geçmeye cesaret edemezler. Bu sırada Mithridates yardıma gelince Pontus ordusu üstünlük sağlar. Çarpışmalardan sonra Roma kuvvetlerini Frigya’ya kadar atan Mithridates’in ordusu, MÖ 82 yılında Kapadokya’yı da Roma askerlerinden temizler. Ancak, Roma’da kesin bir şekilde iktidarı ele geçiren Sulla, Anadolu’da karışıklık istemediği için Murena ve Mithridates’e Gabinius ile haber göndererek savaşı durdurmalarını ister. Bunun üzerine çarpışmalar aniden kesilir. Gabinius, Mithridates ile Ariobarzanes’in arasını bulmakla da görevlendirildiğinden, Mithridates’in kızını Ariobarzanes’in oğluna verdirerek anlaşmalarını sağlar. Böylece Mithridates, MÖ 81 yılında Kapadokya kralı ile barış yaptıktan sonra ancak Bosfor üzerine yürümeye fırsat bulmuştur.

İsyan eden valiyi alaşağı edip MÖ 80 yılında oğlu Makhares’i Bosfor kralı yapar. Dönüşünde Karadeniz’in doğu kıyısından giderek, Bosfor ve Kolkhis’i birbirine bağlamak düşüncesiyle Kafkasları geçmeye çalışır. Ancak ordusunun üçte ikisi kar ve barbar kabileler tarafından yok edildiğinden bu girişimde başarılı olamaz.

Dardanos barışının onaylanmasını sağlamak için MÖ 79 yılında bir heyeti Roma’ya gönderen Mithridates, Ariobarzanes’in de Pontos’un Kapadokya’dan aldığı topraklar için oraya elçi yolladığını öğrenir. Akabinde Sulla, Mithridates’in elçisine Kapadokya’dan alınan yerlerin iadesinin gerektiğini bildirir. Mithridates, Sulla’nın bu teklifini kabul ettiğine dair ikinci defa elçi gönderir. Ama MÖ 78 yılı ilkbaharında gönderdiği bu elçi Roma’ya ulaştığında Sulla ölmüştür. Senatonun elçiyi kabul etmesi uzadıkça uzar. Sabrı tükenen elçi, Senatoyla görüşemeden geri döner. Mithridates bu durumu hayra yormaz tabii ki. Roma’nın yeni bir savaş için fırsat kolladığına hükmederek savaş hazırlıklarına girişir. Mithridates’in silahlanması bu kez Roma’yı kuşkulandırır. Roma da Anadolu’daki garnizonlarını güçlendirmeye başlar. Bu suretle her iki taraf birbirinden çekinerek şartları iyileştirmeye çalışırken bir beş yıl geçer.

Roma öncelikle deniz yolunu güven altına almak için MÖ 78’den MÖ 75 yılına kadar Akdeniz’i korsanlardan temizler. Pamfilya’ya kadar kontrol altına aldığı Kilikya’yı büyük ve teşkilatlı bir eyalete dönüştürür. Böylece Kilikya, Anadolu’nun bir kapısı, Kapadokya’ya geçiş yeri ve Mithridates ile Tigranes’e karşı yapılacak savaşın lojistik merkezi haline getirilir.

Ancak ne var ki, Roma’nın Anadolu’da uyguladığı soyguncu politika halkı canından bezdirmiştir. Soyguncu devletten kendisini kurtaracak bir kahraman beklemektedir. Bu kahraman tahmin edilir ki cesur ve pervasız Mithridates’ten başkası değildir.

Bunun için Mithridates, önce Roma’nın tepkisini ölçmek için Suriye’yi ele geçiren damadı Ermeni Kralı Tigranes’i kışkırtarak, Kapadokya üzerine saldırtır. Tigranes, Kapadokya’nın merkezi Mazaka ile başka kentlerini yağmalayarak, halklarını yerinden yurdundan eder, topladığı 300 binden fazla kişiyi zorunlu göçe tabi tutup, yeni kurduğu başkenti Tigranakert’i iskan eder.

Mithridates, kendisine başka müttefikler de aramaya başlar. Roma’nın baskısından kaçan Kilikya korsanlarına kucak açarak, onların desteğini sağlar. Ayrıca, İspanya’yı elinde tutan Roma generali Quintus Sertorius ile anlaşma yapar. Sertorius’a destek için İspanya’ya

(DEVAMI VAR)