Gülşehir'in coğrafi oluşumunda büyük emeği geçmiş bir volkanik yapı olan Karnıyarık Tepesi bozuluyor mu?

Nevşehir'in kuzeybatısında ve Gülşehir'in yaklaşık 10 km. güneyinde bir tarafı oyulmuş şekilde olmasından dolayı bölge halkınca Karnıyarık olarak adlandırılmış bir tepe bulunuyor.

Genelde etrafındaki platodan yüksekte ve üzeri düz bir kaya tabakası ile kaplı bu tepenin bölgeye coğrafi şekil veren bir volkanın krater ağzı olduğunu kaç kişi biliyor acaba?!

Bazı meraklı ve araştırmacı kişilerin doğa gezisinde araştırdığı bu Karnıyarık Tepesinin bozulma riski altında olduğu ortaya çıktı.

Gülşehir'e doğru kuzeye bakan hilal ay şeklindeki Karnıyarık Tepesinin eteklerindeki arazi Çat Kasabası, Alacaşar Köyü, Gülşehir ve Karacaşar Mahallesine ait tarla ve bağ olmak üzere tarımda kullanılıyor.

Ancak yamaçlarında kaya oyma yapıların bulunduğu Karnıyarık Tepesinin çevresi ve üzeri definecilerin uğrak alanı olmuş durumda.

Nerede bir taş buldularsa kazı yaptıkları anlaşılan Karnıyarık Tepesinin üç yanında uzanan kayalık arazi üzerindeki şapkalı ve şapkasız peri bacaları ise ıssız yerlerde kendisine gelecek turistleri bekliyor.

MTA Dergisinin 1964 tarih ve 63. sayısındaki bir rapora göre, Karnıyarık Tepesi şöyle tanımlanıyor:

"Bölgenin kuzeybatısında, bu bölgede hasıl olmuş en genç tektonik faz esnasında teşekkül etmiş, kalın bir piroksen ve olivinli bazalt platformu mevcuttur. Fazla miktarda lavların dışarı çıkmasını mümkün kılan erüptif merkezlerden biri Karnıyarık Tepede bulunmaktadır.

Daha evvel de görüldüğü gibi, burada Çolpan Çukurunun kuzeydoğusunda teşekkül etmiş yeni bir volkanik yapı mevzuubahistir. Tabanı yuvarlak koni şeklindedir ve tepesinde, çok iyi muhafaza edilmiş, cidarı eğimli bir krater görülmektedir; içeride ise, şömine breşleri, iğneler ve kırmızı bazaltik lav kümeleri aflöre etmektedir. Tepesi, cüruf ve diğer piroklastik malzemelerle karışmış, kalın bir bomba ve lapilli tabakası ile örtülüdür.

Karnıyarık Tepe yakınında kuzeydoğu yönünde, ikinci bir volkanik koni yükselmektedir: Susam Sivrisi Tepe. Bu tepe Basansarnıç Köyü bölgesinde aflöre eden aa tipi lavların oluşumunda mühim bir rol oynamıştır; tektonik strüktürü, tepesinde teşekkül etmiş endojen bir dom tarafından gizlenmiştir.

Yaklaşık olarak 1350 metreden çıkmış lavlar ovaya doğru akmış ve aynı zamanda Karnıyarık Tepeden gelen lavlarla karışarak kuzeybatıya doğru dil şeklinde uzanmışlardır. Lav akıntılarının kabuklarında, aynen kalmış veya patlamış, eski veziküler struktur izleri görülmektedir. Boşluklardan bazıları 10 metre çapında olup, tavanlarında, şekil itibariyle stalaktitleri andıran, bol sayıda lav akıntıları görülmektedir.

İcik civarında bir küçük volkan daha mevcuttur. Burada, kırmızımsı bazaltik lav paketleri ve bombalarla örtülü, kaldera teşkil eden, basık elips şeklinde bir çukur bulunmaktadır. Çukurun tatlı eğimli olan iç eteklerinde, veziküler plajioklaz ve sanidin fenokristalleri ihtiva eden, çok sert, siyahımsı, olivinli bazalt bankları aflöre etmektedir.

Kaldera dışa doğru, Kocadağ'dan gelmiş andezit bünyeli küllerle tamamen örtülüdür. Çukurun kuzey kısmında, şekli ileride tarif edilecek, kırmızı bazaltik lavlı bir şömine görülmektedir."

Makalenin tamamına erişmek için okurlarımız şu linki kullanabilirler: http://www.katpatuka.org/pub/doc/other-sources/acigol-kuarterner.htm