Ramazan Bayramı ya da Şeker Bayramı, İslam aleminde, oruç tutma ayı olan Ramazanın ardından üç gün boyunca kutlanan dini bir bayramdır.

Hicri takvime göre onuncu ay olan Şevval ayının ilk üç gününde kutlanır. Bayramdan bir önceki gün, Ramazan ayının son günü olan arifedir.

Hicri takvim bir ay takvimi olduğu için yıllar, güneş temelli miladi takvimden 11-12 gün kısadır. Bu nedenle Ramazan Bayramı her sene bir önceki seneden 11-12 gün daha erken kutlanır. Yaklaşık olarak her 33 senede bir Ramazan Bayramı aynı günlere tekabül eder.

Bayram, Ramazan ayının sonunda kutlandığı için aynı isimle anılır. Ramazan kelimesi Arapça bir sözcük olan ramad (kuru sıcak) kökünden gelir. Bunun nedeni muhtemelen Ramazan orucu ibadeti ilk uygulanmaya başlandığında yaz aylarına tekabül ediyor olmasıdır.

Bayramın Osmanlı dönemindeki adı olan "Iyd-ı Fıtır" isminden Türkçeleştirilmişi, Şeker Bayramıdır. Iyd, Arapçada bayram demektir. Fıtır ise fıtır sadakası ya da fitre olarak bilinen, oruç tutamayacak durumdaki müslümanların verdiği sadakadır. Şükür sadakası olarak da bilinir. Bir teoriye göre bu "şükür" kelimesi zamanla "şeker"e dönüşmüştür. Bir başka teoriye göre Şeker Bayramı adı, Ramazan Bayramında hurma ve şekerleme yeme geleneğine dayanır.

Ramazan Bayramı ve Şeker Bayramı adlandırmaları, Türkiye'de politik zemine kaymış bir tartışma konusudur. Ramazan Bayramı adını savunanlar, Şeker Bayramı adını, bayramın dini vurgusundan uzak olduğu gerekçesiyle tercih etmezler. Şeker Bayramı ifadesini savunanlar ise bu ismin dayatılarak değil, tarihi adlardan evrilerek günümüze geldiğini, bayramın Ramazan ayında değil Şevval ayında başladığını söyleyerek, Ramazan adını dindarlaşmaya yönelik bir dayatma olarak görürler.

Ramazan Bayramı, Hicretin ikinci yılından sonra kutlanmaya başlandı. Bu bayramda yapılması gereken tüm törenler ve ibadetler Hz. Muhammet tarafından düzenlendi. İlk Ramazan Bayramıyla ilgili işlemler de onun tarafından yapıldı.

Ramazan Bayramı, Ramazan ayı boyunca tutulması farz kılınan orucun sonunu ifade eder. Ramazan Bayramının ilk günü aynı zamanda Şevval ayının birinci günüdür ve bu günde oruç tutulmaz. 

İslamın zekat şartı bu bayramda yerine getirilir.

Ramazan Bayramının ilk gününde camilerde bayram namazı kılınır. Bayram namazını yalnız erkekler kılar. Bayram namazından sonra hutbe okunur.