NEVŞEHİR İLİNDE ESKİ ADLAR

NEVŞEHİR İLİ, İLÇELERİ VE BAZI KÖYLERİNİN ESKİ ADLARI

Anadolu değişik uygarlıklara beşiklik etmiştir. Devletler, aşiretler kabileler, uygarlıklar gelip geçmiştir. Her uygarlıktan sonra geriye bir isim ya da kalıntı mutlaka kalmıştır. Özellikle Kapadokya bölgesi, yaşayan uygarlıklar açısından bir hayli zengindir. Her uygarlık, yaşadığı bölgeye kendi dilinden bir isim vermiştir. Bu nedenle de bölgede değişik uygarlıklara ait eski isimlere sıkça rastlamak mümkündür.

Nevşehir yöresinde yaşayan uygarlıkların tarihsel gelişimine baktığımızda;

KAPADOKYA KRONOLOJİSİ
M.Ö. 3000-1750	Asur Ticaret Kolonileri ve Hititler Dönemi
M.Ö. 1750-1400	Hitit Krallık Dönemi
M.Ö. 1400-1200	Hitit İmparatorluk Dönemi
M.Ö. 1200-1100	Ege ve Kuzey Kavimlerinin Kapadokya'ya Gelişi
M.Ö. 1100-950	Frigyalılar
M.Ö. 800	Hitit Tabal Krallığı'nın Bölgede Tekrar Canlanışı
M.Ö. 950-585	Kimmer-İskit Akınları ve Lidyalılar'ın Egemenliği
M.Ö. 585-334	Pers Egemenliği
M.Ö. 334-335	Makedonya Komutanlığı (3 Ay)
334-M.S.17	Kapadokya Krallığı Dönemi
17-395	Roma İmparatorluğu Dönemi
395	Doğu Roma (Bizans) Devleti
1072	Türk Boylarının Yerleşmeye Başlaması
1086-1175	Danişmendliler Dönemi
1175	Anadolu Selçukluları Dönemi
1243	Moğol Hakimiyeti
1318	Anadolu Selçuklu Devleti'nin Son Bulması
1318	İlhanlı Valisi Timurtaş'ın ve Eratna Bey'in Yönetimi
1340	Bağımsız Eratna Beyliği
1365	Karamanoğulları Beyliği
1381	Kadı Burhanettin Yönetimi
1398	Karamanoğulları'nın Bölgeyi Geri Alması
1398-1402	Osmanlı Egemenliği
1402	Timur'un Bölgeyi Karamanoğulları'na Geri Vermesi
1436	Sultan II. Murat'ın Nevşehir ve Kayseri'yi Karamanoğlulan'ndan geri alması
1466	Kapadokya'nın Kesin Olarak Osmanlı Topraklarına Katılması
1867	Nevşehir Livasının Kazaya Dönüştürülerek Niğde'ye Bağlanması
1902	Nevşehir'in Ankara Sancağına Bağlanması
1954	Nevşehir'in İl Olması

Araştırmacılar Nevşehir’in en az 24 köyünün isminin değişik tarihlerde değiştiğini tespit etmişlerdir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla yörede ismi değişen yerleşim yerleri;

NEVŞEHİR        : Nissa – Nysa (Antik dönem) Soandos (Bizans) Muşkara (Osmanlı)
ACIGÖL             : Dabada-Dobada – Topada (Osmanlı), 1926 yılında Acıgöl olmuştur. Acıgöl’ün önceki (Dobada) isminin Tabal Krallığı döneminden kaldığı sanılmaktadır.
AVANOS            : Zuwinasa (Hitit) Venessa (Asur) Evenez-Enes-Avanisoss (Selçuklu). Avanos çok sayıda uygarlığa kucak açmış eski bir yerleşim yeridir.
DERİNKUYU     : Melegübü-Melegobi-Malagop. Derinkuyu’da özellikle 1924 Mübadelesinden önce yaşayan önemli bir Rum nüfus olduğu bilinmektedir.
GÜLŞEHİR         : Zoropassos-Arabison-Arapsun-Yarabison. Gülşehir ilçemiz de tıpkı Avanos ve Ürgüp ilçesi gibi çok eski bir yerleşim yeri olup pek çok uygarlığa kucak açmıştır.
HACIBEKTAŞ    : Karaöyük, Sulucakarahöyük/1790 yılında Hacıbektaş oldu.
KOZAKLI            : Hamamorta
ÜRGÜP                 : Osiana-Asyana-Prokopi-Prokopion ( Helen dönemi) Başhisar (Selçuklu) Burgut Kalesi (Osmanlı dönemi). Ürgüp tarihi boyunca pek çok uygarlığın yaşadığı bir yerleşim yeri konumundadır. Selçuklu ve Osmanlı döneminde de Lale Devrine kadar Nevşehir’den daha büyük ve önemli bir yerleşim yeri olma özelliğine sahiptir.